Zasady używania rękawiczek jednorazowych

lic. rat. med. Jerzy A. Kozłowski

Jednorazowe rękawiczki stanowią podstawową ochronę przed zanieczyszczeniami i czynnikami chorobotwórczymi, które mogą być przenoszone na rękach. Stanowią skuteczną barierę, jednak tylko w przypadku przestrzegania określonych zasad korzystania z rękawiczek. Znajomość prawidłowego używania rękawiczek dotyczy nie tylko pracowników systemu ochrony zdrowia; przydaje się też na co dzień, zwłaszcza w czasach pandemii COVID-19.

Czy rękawiczki zapewniają wystarczającą ochronę?

Może się wydawać, że założenie rękawiczek jednorazowych wystarczy, jednak to złudne poczucie bezpieczeństwa stanowi duże zagrożenie. Nieprzestrzeganie zasad higieny i bezpieczeństwa sprawia, że rękawiczki mogą stać się nośnikiem zakażeń, gdyż jesteśmy mniej uważni w trakcie ich stosowania.

Rękawiczki jednorazowe czy to lateksowe, czy nitrylowe lub winylowe mają za zadanie przede wszystkim chronić osobę je noszącą – są elementem odzieży ochronnej. Nie zastępują higieny rąk [1], prowadzonej przez mycie lub dezynfekcję, nie mogą też być podstawą do lekceważenia zasad bezpieczeństwa.

Aby rękawiczki jednorazowe stanowiły dobrą ochronę, należy ich używać zawsze, gdy zachodzi racjonalne prawdopodobieństwo zetknięcia się z materiałem potencjalnie zakaźnym. Rękawiczki należy wymieniać po kontakcie z zakażonymi powierzchniami lub przedmiotami i nie mogą być ponownie wykorzystywane [1]. W tym czasie należy powstrzymać się od dotykania okolic twarzy oraz innych, nieosłoniętych części ciała.

Przeczytaj też: kiedy trzeba nosić rękawiczki?

Czasami już na etapie zakładania rękawiczek może dojść do ich skażenia bądź przeniesienia materiału zakaźnego na skórę. Dlatego, aby zapewnić skuteczną ochronę, należy wiedzieć, jak używać rękawiczek.

Rękawiczki jednorazowe – zasady zakładania i zdejmowania

Aby zachować czystość i nie skazić ani skóry, ani rękawic, przed ich założeniem dokładnie umyj ręce wodą z mydłem lub odkaź środkiem do dezynfekcji rąk. Następnie: wyjmij rękawiczkę z opakowania, chwyć ją za końcówkę (w miejscu, gdzie powinien znajdować się nadgarstek) i wsuń ją jednym, płynnym ruchem; staraj się nie dotykać gołymi rękami innych części rękawiczki, zwłaszcza palców. Następnie wyjmij drugą, odwiń zewnętrzną nadgarstkową część rękawicy i nałóż ją na drugą rękę [2].

Źródło grafiki:

Główny inspektorat sanitarny

Mając założone rękawiczki, nie wolno dotykać okolic twarzy ani odsłoniętych części ciała. Po wykonanej czynności należy je wyrzucić je do odpowiedniego pojemnika na odpady. Aby bezpiecznie zdjąć rękawiczki, trzeba chwycić palcami końcówkę na wysokości nadgarstka tak, by nie dotknąć skóry, a następnie ściągnąć ją, przewracając na wewnętrzną stronę. Zdjętą rękawicę należy trzymać w nadal osłoniętej ręce; palce gołej ręki wsunąć pod rękawicę i jednym ruchem, zwijając ją od środka ściągnąć [2].

Jeżeli rękawice miały kontakt z krwią lub płynami ustrojowymi, należy je wyrzucić do pojemnika na odpady skażone. W przypadku zwykłego użytkowania rękawiczki, gdzie ochrona dotyczyła miejsc nieskażonych biologicznie, rękawiczki można wyrzucić do kosza na odpady.

Po ściągnięciu ręce umyj pod bieżącą wodą lub zdezynfekuj środkiem antyseptycznym.

Nieco bardziej skomplikowane i wymagające zachowania należytych środków ostrożności jest zakładanie jałowych rękawic. Technika zakładania jałowych rękawiczek jednorazowych pokazana jest na ilustracji poniżej [1].

Źródło grafiki:

cmj.org.pl/clean-care/higiena-rak-wytyczne-who-draft.pdf

Rękawiczki – zasady bezpieczeństwa

Po ściągnięciu jednorazowych rękawiczek ochronnych nie wolno ich używać ponownie.
Rękawiczki należy stosować w każdej sytuacji, gdy jest to potrzebne i racjonalne. Ma to znaczenie zwłaszcza w czasach pandemii COVID-19 – restrykcje wymagają zachowania szczególnych zasad higieny podczas dotykania powierzchni użytku publicznego np. klamek, poręczy, półek, produktów spożywczych w sklepie, przycisków itd. [3].
Rękawiczki są tylko materiałem izolującym, dlatego trzeba mieć świadomość, że na ich powierzchni mogą znajdować się drobnoustroje i zanieczyszczenia biologiczne.
Stosuj rękawiczki w odpowiednim rozmiarze, wykonane z materiału zapewniającego skuteczną ochronę i nieuczulającego. Powszechne są rękawiczki lateksowe lub nitrylowe. Czy wiesz, j ak dobrać rękawice?
Stosuj się do instrukcji i zaleceń producenta.

Bibliografia:

1. Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej – podsumowanie” ©World Health Organization 2009 WHO/IER/PSP/2009.07;

2. Główny Inspektorat Sanitarny, Koronawirus – jak prawidłowo nałożyć rękawice (03.04.2020);

3. Serwis Rzeczypospolitej Polskiej gov.pl, Koronawirus – informacje i zalecenia (31.03.2020);