Maski chirurgiczne i respiratorowe – skuteczny sposób ochrony przed patogenami przenoszonymi drogą kropelkową

 Skamex S.A.

Streszczenie

Maski chirurgiczne są podstawowym wyposażeniem w każdej placówce ochrony zdrowia. Skutecznie ograniczają ryzyko zakażenia bakteriami i wirusami przenoszonymi drogą kropelkową. Na rynku dostępne są różne modele, różniące się budową i użytymi materiałami. Dzięki temu medycy z powodzeniem mogą dobrać właściwą maseczkę do swoich potrzeb oraz aktualnie wykonywanych procedur medycznych.

Maski chirurgiczne – skuteczność ochrony

Maski chirurgiczne, często występują również pod nazwą „maski medyczne” lub „maseczki higieniczne na twarz”. Stanowią podstawowy element zabezpieczenia zarówno personelu medycznego, jak i pacjentów przed bakteriami i wirusami, które przenoszone są drogą kropelkową. Z tego powodu stanowią standardowe wyposażenie każdej sali chirurgicznej czy gabinetu zabiegowego.

Jednak w obecnych, pandemicznych czasach, maski medyczne widoczne są również w przestrzeni publicznej. Ze względu na wprowadzone regulacje prawne, muszą je nosić wszyscy w pomieszczeniach, które są powszechnie dostępne. Nakaz ten dotyczy między innymi galerii handlowych, toalet publicznych, barów, sklepów, szkół czy budynków administracji rządowej.

Według badań wykonanych dla WHO, noszenie maski chirurgicznej pozwala zredukować ryzyko zakażenia wirusem, takim jak SARS-COV-2 z 90 do 30% [1]. Szczególnie nosić je powinny osoby, które już są chore i rozsiewają patogeny. Wybrane typy maseczek są w stanie przefiltrować do 95% zanieczyszczeń i drobnoustrojów. Dzięki temu znaczącej redukcji ulega ilość wirusów w ich otoczeniu, tym samym poprawiając poziom bezpieczeństwa osób postronnych.

Maska medyczna i jej warstwy

Standardowe maseczki chirurgiczne są zwykle zbudowane z czterech warstw. Każda z nich, poza filtrowaniem powietrza, spełnia nieco inną funkcję.

Skuteczność filtracji maseczek medycznych

W celu określenia skuteczności filtracji masek chirurgicznych, podobnie jak fartuchy medyczne czy rękawiczki, podlegają one ocenie przez ASTM (American Society for Testing and Materials). Instytucja ta bada szereg parametrów w warunkach laboratoryjnych i na podstawie wyników określa, którą z norm każdy produkt spełnia. Ich listę można znaleźć na oficjalnej stronie organizacji (klik).

ASTM ocenia parametry takie jak: zdolność filtracji cząstek stałych, zdolność filtracji bakterii, ciśnienie różnicowe oraz przepuszczalność powietrza (oddychalność). Każdy model maseczki jest poddawany indywidualnej ocenie.

Posiadany certyfikat zgodności z normami ASTM jest gwarancją skuteczności ochrony maseczek higienicznych. Jednocześnie klasyfikuje je to jako pełnoprawny wyrób medyczny.

Z czego wykonane są maski chirurgiczne?

Współczesne maseczki medyczne są wykonane z materiałów, które nie tylko zapewniają skuteczną ochronę przed patogenami, ale również zapewniają właściwy poziom komfortu ich noszenia. W wysokiej jakości produktach renomowanych producentów, takich jak Medline, stosowane są:

• Celuloza – jest to delikatny i naturalny materiał stosowany w warstwie zewnętrznej i wewnętrznej maski. To ona ma kontakt ze skórą. Dlatego cechuje ją miękkość. Nie powoduje otarć i podrażnień.
• Polipropylen typu Spundbond – to tworzywo sztuczne, które stosowane jest w podszewkach maseczek na twarz. Pełni funkcję dodatkowej warstwy ochronnej, która filtruje powietrze. Może mieć jednak kontakt ze skórą, dlatego również jest miękkie i delikatne.
• Zgrzewany polipropylen – tworzywo sztuczne, które dzięki obróbce termicznej, cechuje się wysoką gęstością włókien. Dzięki temu doskonale sprawdza się jako element filtrujący. Najczęściej wykorzystywane jest w warstwie zewnętrznej maski.
• Zgrzewana warstwa środkowa – to ona jest właściwym filtrem. Do jej produkcji wykorzystywane są różne materiały – zarówno te naturalne, jak i syntetyczne. Jest to zależne od przeznaczenia i typu maski. Skutecznie zatrzymuje ona wszelkie groźne patogeny, sprawiając, że maska chirurgiczna skutecznie chroni zarówno osobę ją noszącą, jak i innych, przebywających w jej otoczeniu.

Wodoodporność masek chirurgicznych

Na salach operacyjnych i w gabinetach zabiegowych, lekarze oraz pielęgniarki bardzo często mają kontakt z krwią oraz innymi płynami, w których mogą znajdować się wirusy i bakterie. Gdy dostanie się do oka lub jamy ustnej może skutkować to zakażeniem groźnymi chorobami. Z tego powodu bardzo ważne jest, aby chronić personel medyczny w takich sytuacjach.

Właśnie dlatego powstały maseczki medyczne, która są wodoodporne. Najczęściej ich zewnętrzna warstwa jest wykonana z celulozy, która pokryta jest warstwą hydrofobową. Dzięki temu żadne płyny nie mogą w nią wsiąknąć.

Wodoodporność masek chirurgicznych określa się za pomocą trzech poziomów.

• Poziom 1 – odporność na niewielką ilość płynów
• Poziom 2 – odporność na umiarkowaną ilość płynów
• Poziom 3 – odporność na dużą ilość płynów

Maseczki higieniczne na twarz chronią jednak bardzo ograniczony obszar. Są to usta oraz nos. Dlatego kolejnym etapem ich rozwoju było wzbogacenie ich o dodatkową osłonę oczu z elastycznej szybki z tworzywa sztucznego. Aby zapobiec jej parowaniu jest pokrywane są specjalną powłoką anti-fog. Dodatkowo same maski chirurgiczne często posiadają specjalną piankę, która uszczelnia jej połączenie z twarzą, dzięki czemu para wodna z wydychanego powietrza nie zbiera się na szybce.

Mocowanie maseczek medycznych

Aby spełnić swoją rolę ochronną, maski chirurgiczne muszą dobrze przylegać do twarzy. Z tego powodu sposób ich mocowania jest jedną z najistotniejszych spraw.

Wyróżniamy trzy typy mocowania maseczek:

1. Wiązane troki – są to paski (zwykle celulozowe), które wiąże się za głową. Pozwalają one na wygodne dopasowanie maseczki zgodnie z oczekiwaniami medyków.
2. Gumki mocowane za uszami – umożliwiają łatwe i szybkie mocowanie maski, nawet jedną ręką.
3. Gumki mocowane za głową – stanowią rozwinięcie poprzedniego rozwiązania. Zapewniają skuteczność mocowania porównywalną z klasycznymi trokami, łącząc szybkość i wygodę zakładania gumek.

Maseczki specjalne

Poza klasycznymi maskami chirurgicznymi dostępne są również specjalne maseczki. Należą do nich:

1. Maski respiratorowe z filtrem N95. Są to specjalne maseczki, wyposażone w materiałowy filtr skutecznie zatrzymujący cząstki stałe. Często nazywane są one „maskami antysmogowymi”, gdyż wykazują wysoką skuteczność w zatrzymywaniu pyłów.
2. Maski typu „kaczy dziób”. Nazwa ta wzięła się od charakterystycznego wydłużonego i spłaszczonego kształtu. Maseczki takie posiadają dodatkowa komorę oddechową, która izoluje nos i usta od materiału. Ułatwia to oddychanie (zwłaszcza osobom zmagającym się z chorobami układu oddechowego) oraz mównie.
3. Maski ze wzorami. Mają one swoje zastosowanie głównie na oddziałach pediatrycznych. Kolorowe wzory łagodzą widok medyków, zmniejszają stres i strach małych pacjentów.

 

Piśmiennictwo