English
Członkowie zespołów ratownictwa medycznego, będąc na pierwszej lini frontu podczas akcji ratunkowej, narażeni są na bezpośredni kontakt z krwią, wydzielinami i płynami ustrojowymi poszkodowanego. Warunki polowe zdecydowanie odbiegają od tych panujących na sali operacyjnej, tak pod względem kontroli, jak i możliwości stosowania różnego rodzaju zabezpieczeń. W związku z tym podstawową formą ochrony ratownika medycznego są rękawice jednorazowe oraz akcesoria należące do kategorii środków ochrony osobistej. Czym powinny charakteryzować się rękawiczki dla ratownika medycznego, pielęgniarki ratunkowej i lekarza systemu?
Rękawiczki dla ratowników medycznych – bezpieczeństwo jest najważniejsze
Jedną z podstawowych zasad ratownictwa medycznego jest bezpieczeństwo własne. W każdej sytuacji przed przystąpieniem do udzielania pomocy należy zadbać o to, by zabezpieczyć zarówno miejsce zdarzenia, jak i siebie.
Zespół ratunkowy, a także świadkowie zdarzenia udzielający pierwszej pomocy, mogą mieć kontakt z krwią poszkodowanego, śliną, wymiocinami itp. W płynach ustrojowych osoby poszkodowanej mogą znajdować się potencjalnie niebezpieczne patogeny, do których zalicza się zwłaszcza wirus HIV, wirus WZW typu B i C, a także inne.
Kontakt z krwią i możliwość zakażenia to istotny czynnik ryzyka, dlatego rękawiczki ochronne w praktyce medycznej to standard. Czynnikiem drugorzędnym, ale niemniej istotnym jest komfort psychiczny – rękawiczki stanowią barierę przed bezpośrednim kontaktem z ciałem chorej osoby. Jednorazowe rękawiczki ochronne w praktyce ratownika medycznego stanowią podstawowy środek ochrony.
Czym muszą charakteryzować się rękawiczki w ratownictwie medycznym?
Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) ratownika medycznego muszą wyróżniać się przede wszystkim odpornością na uszkodzenia. W warunkach udzielania pomocy może dojść do sytuacji, w których zachodzi ryzyko przypadkowego rozerwania, przebicia lub przecięcia rękawiczki. Z tego względu materiał powinien być wytrzymały. W standardzie używane są rękawiczki nitrylowe.
Nitryl to syntetyczny materiał o bardzo dobrych właściwościach ochronnych. Jednak ze względu na fakt, że jest mniej rozciągliwy, rękawiczki muszą być dobrze dopasowane. Ich zaletą jest to, że zapewniają wysoką precyzję ruchów, są odporne na uszkodzenia mechaniczne i działanie czynników chemicznych. W praktyce pogotowia ratunkowego rękawiczki nitrylowe są polecanym, bardzo dobrym wyborem.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jakie są różnice pomiędzy rękawiczkami lateksowymi a nitrylowymi, przeczytaj ten artykuł, natomiast porównanie właściwości rękawic znajdziesz tutaj.
Dodatkowa ochrona
Mimo, iż rękawice zapewniają wystarczającą ochronę przed czynnikami mikrobiologicznymi, w ratownictwie medycznym często spotykana jest praktyka zakładania dwóch par rękawiczek ochronnych. Ma to związek ze specyficznymi warunkami, w jakich pracuje ratownictwo medyczne. Zakładanie dwóch par jednorazowych rękawiczek pozwala na szybką zmianę zabrudzonej pary, bez konieczności tracenia czasu na szukanie i zakładanie nowych rękawic. Zapewnia to lepszą ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, gdyż nawet jeżeli wierzchnia para rękawic zostanie rozdarta.
Ratownictwo medyczne – rękawiczki to nie wszystko
Jednorazowe rękawiczki stanowią podstawową formę ochrony przed zakażeniami w praktyce pogotowia, jednak nie można zapominać również o innych środkach ochrony indywidualnej ratownika medycznego – odzieży ochronnej, maseczkach i okularach. A ponad wszystko należy pamiętać o zasadach higieny rąk i dezynfekowaniu dłoni przed użyciem rękawiczek oraz po ich zdjęciu, by mieć pewność, że na skórze nie pozostały żadne patogeny, które mogłyby zostać przypadkowo przeniesione. Przeczytaj więcej na temat zasad higieny rąk oraz zasad prawidłowego użytkowania rękawiczek medycznych.
Środki ochrony indywidualnej ratownika medycznego zapewniają bezpieczeństwo podczas akcji. Ratownicy medyczni oraz pozostali członkowie zespołów ratunkowych i systemu państwowego ratownictwa medycznego powinni przykładać szczególną uwagę do wyboru jak najlepszych rękawiczek.
Bibliografia:
1. Łukasz Szarpak, Wiedza dotycząca aseptyki i antyseptyki oraz przestrzeganie ich zasad jako elementy profilaktyki zakażeń w pracy ratownika medycznego, Med Pr 2013;64(2):239–243l
2. Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, „Ratownik medyczny. Międzynarodowa karta charakterystyki zagrożeń zawodowych”, ciop.pl;
3. Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, Dz.U.2020.882 t.j.
4. Witold Gacek, Katarzyna Majchrzycka, Środki Ochrony Indywidualnej, Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2004, nr 3 (41), s. 53–60;
5. Medycyna Praktyczna, Bezpieczeństwo ratownika na miejscu zdarzenia, mp.pl dla pacjentów (25.06.2019);